کاوش موضوع شوراهای اسلامی

شوراهای اسلامی شهر و روستا شوراهایی هستند که در شهرها و روستاها ایران به‌طور جداگانه با رأی مردم همان حوزه انتخاب می‌شوند. شورای هر استان از نمایندگان منتخب شوراهای شهرستان‌های تابعه هر استان تشکیل می‌شود. بر لزوم وجود شوراهای مختلف در قانون اساسی تصریح شده‌است، اما تدوین سازوکار اجرایی آن تا دولت اول خاتمی به تعویق افتاد. اولین دورهٔ انتخابات سراسری شوراهای اسلامی کشور در ۷ اسفند سال ۱۳۷۷ با استقبال زیاد مردم در بیش از ۴۰۰۰۰ حوزه انتخاباتی برگزار گردید و نهایتاً حدود ۲۰۰ هزار نفر از منتخبین مردم جهت اداره امور شهرها و روستاهای کشور به عنوان عضو شورای اسلامی شهر یا روستا برگزیده شدند. شروع به کار شوراهای اسلامی از ۹ اردیبهشت سال ۱۳۷۸ و همزمان با پیام روح‌الله خمینی در خصوص شوراها و با صدور پیام ویژه‌ای از سوی خامنه‌ای آغاز گردید. این نهاد مردمی فعالیت‌های گسترده و مؤثری در کل کشور دارد. دومین انتخابات شوراهای محلی در ۲۸ فوریه ۲۰۰۳ برگزار شد و میزان مشارکت پایینی (۴۹.۹۶٪) داشت که در مقایسه با اولین انتخابات (۶۴.۴۲٪) و همچنین انتخابات مجلس و ریاست‌جمهوری کمتر بود. چنین بی‌توجهی به انتخاباتی که واقعاً بر زندگی مردم تأثیر می‌گذارد، را می‌توان با مسائل سیاسی توضیح داد؛ از جمله ناامیدی مرتبط با نخستین دوره شوراها، به‌ویژه شورای شهر تهران، که به‌سرعت درگیر اختلافات و منازعات شدید سیاسی شد. در انتخابات شوراها در آذر ۱۳۸۵ (دسامبر ۲۰۰۶)، در مجموع ۱۰۹۵۳۶ عضو شورا برای ۱۰۱۶ شورای شهر، ۳۱۱۶۷ شورای روستا و ۵۲۲ شورای عشایری انتخاب شدند. تعداد نامزدهای زن در انتخابات محلی بسیار پایین بود، با وجود اینکه نامزدی برای زنان آزاد بود. در آخرین انتخابات، ۳٪ از نامزدها زن بودند. انتخابات شورای شهر تنها انتخابات سراسری در کشور است که بدون نظارت شورای نگهبان برگزار می‌شود. بررسی و رسیدگی به صلاحیت داوطلبان انتخابات شوراهای اسلامی برعهده هیئت‌های اجرایی و نظارت بر انتخابات شوراهای اسلامی شهر و روستا است. تعداد اعضای شورا براساس جمعیت هر شهر و روستا متفاوت است. این تعداد برای شوراهای روستا بین ۳ تا ۵ نفر و برای شوراهای شهر بین ۵ تا ۱۵ نفر متغیر است. شورای تهران دارای ۲۱ عضو است. تعداد محدود اعضای شورا، عملکرد شوراها را به‌ عنوان نهادهای مشارکتی دشوار می‌سازد. شورای عالی استان تنها شورای از نوع خود در قانون اداری و اساسی ایران است. شورای عالی استان که از نمایندگان شوراهای استانی تشکیل شده‌است (به طوری که هر استان یکی از اعضای خود را به آن می‌فرستد)، مجمعی منحصر به فرد است که نه شبیه سنا است و نه شبیه مجلس ملی. اگرچه در سطح ملی تشکیل می‌شود، اما فقط به امور محلی می پردازد. اصل ۱۰۲ قانون اساسی بیان می دارد که "شورای عالی استان حق دارد در حدود اختیارات خود، طرح‌هایی را تهیه و مستقیماً یا از طریق دولت به مجلس شورای اسلامی ارائه دهد. این طرح‌ها باید توسط مجلس مورد بررسی قرار گیرند"، بدین‌ترتیب اهمیت این شورا را در فرآیندهای تمرکززدایی ایران تثبیت می‌کند.... بیشتر در ویکی پدیا